Meer dan een museum

Het Comeniusmuseum ondersteunt tal van projecten in Nederland die gewijd zijn aan of geïnspireerd zijn door Comenius. Naast de Comenius dag en de Comeniusprijs noemen we hier een drietal:

Filosofentegel Comenius

Na zijn komst in Amsterdam vond Comenius onderdak in de residentie van zijn beschermheer Louis de Geer “Het huis met de hoofden”, aan de keizergracht 123. Daar bevindt zich voor de deur en tegel met een uitspraak van Comenius. Deze tegel is mogelijk gemaakt door het Comeniusmuseum en maakt onderdeel uit van een tiental filosofentegels gewijd aan filosofen die tijdens de verlichting onderdak vonden in Amsterdam. Zie ook de website van Vrijheid van Amsterdam.

Gedenksteen Comenius

In 1920, de 250ste sterfdag van Comenius werd op het Valeriusplein tegenover het Amsterdams Lyceum een gedenksteen onthuld. Bij de recente herinrichting van het plein werd geconstateerd dat de steen zwaar beschadigd was. Op Initiatief van onze leden van de Raad van Advies Jan C. Henneman en Pieter Goedhart werd besloten de steen te restaureren.
'De onderwijsideeën van Comenius zijn nog altijd actueel en relevant, zeker in dit stadsdeel waar de meeste scholen van de stad staan. Het is dan ook volkomen logisch dat we zijn gedenksteen in oude luister herstellen,' aldus Sebastiaan Capel, voorzitter van bestuurscommissie Amsterdam Zuid.

Masaryk monument in Rotterdam

In 2014 namen Jan C. Henneman en Pieter Goedhardt het initiatief voor het Masaryk monument. Honderd jaar eerder in oktober 1914, in het toenmalige Weimar Hotel aan de Spaansekade te Rotterdam, werd geschiedenis geschreven door filosoof en politicus T.G. Masaryk. Hij legde hier de basis voor de nieuwe republiek Tsjechoslowakije. 

Op 5 november 2015, iets meer dan 100 jaar later, werd op nagenoeg dezelfde locatie het door kunstenaar Hans Citroen ontworpen monument T.G. Masaryk en Rotterdam onthuld: bij de Jan Kuitenbrug met zicht op de Spaansekade Rotterdam, de voormalige locatie van Hotel Weimar waar T.G. Masaryk de contouren van het nieuwe land Tsjechoslowakije schetste.

Onderwijs  en Educatie

Comenius vormt daarnaast een bon van inspiratie voor talrijke activiteiten met name op onderwijs gebied.

Het Comenius computer project

Het eerste door de overheid gesubsidieerde grootschalige computerproject voor de lagere scholen is vernoemd naar Comenius. Oorspronkelijk zou de allereerste Philips/Comenius computer voor het basisonderwijs in september 1990 worden overhandigd in Naarden, de plaats waar de Tsjechische filosoof pedagoog Comenius in 1670 is begraven. Dat ging niet door. De basisschool tot Nut van het algemeen in Eindhoven is de gelukkige. Het was de oude mijnheer Anton Philips die zelf tot de oprichting had bijgedragen. Zijn aanwezigheid en Philips lijken de belangrijkste redenen voor de keuze van deze plaats. Philips schenkt de school nog drie configuraties extra.

Comenius scholen en schoolgemeenschappen en leergangen

Nederland kent tientallen scholen en schoolgemeenschappen voor lager en middelbaar onderwijs en die vernoemd zijn naar Comenius. De Comenius leergangen zijn gelieerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij nodigt toezichthouders, bestuurders, directeuren, senior managers en DGA’s uit tot reflectie op en verdieping van het eigen leiderschap. Met hen verkent Comenius de ‘andere kant van de medaille’ en de samenhang der dingen en ontwikkelt hen tot vrijdenkers die alles willen verkennen.

Tot vrijdenkers die greep willen krijgen op vrijmoedig en wijs leiderschap

Comeniusprogramma, -Beurzen, -Netwerk en -Festival

Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek draagt zorg voor Het Comeniusprogramma. Dit programma focust op de vernieuwing en verbetering van het hoger onderwijs in Nederland. Binnen het programma zijn er drie verschillende beurzen: de Teaching Fellow-, Senior Fellow- en Leadership Fellowbeurs. De Comeniusbeurzen stellen onderwijs-professionals in staat om hun ideeën voor onderwijsvernieuwing in de praktijk te brengen. Het NRO faciliteert daarnaast het Comeniusnetwerk voor onderwijsvernieuwers en het Comenius festival voor onderwijsvernieuwers. Dit online evenement is gewijd aan onderwijsvernieuwing in het hoger onderwijs.

Alle ontvangers van een Comeniusbeurs vormen samen het Comenius Netwerk. Hierin staat uitwisseling en verspreiding van kennis over onderwijsvernieuwing centraal. Het hele hoger onderwijs kan zo profiteren van de vernieuwingen die dankzij het programma tot stand komen.